Ελλάδα, η τελευταία και μεγαλύτερη φούσκα

Σε προηγούμενο σχόλιο για την εξέλιξη του χρέους γράφαμε : “Οι κυβερνήσεις από δω και στο εξής πρέπει να κρίνονται όχι τόσο από την ικανότητα τους να δανειστούν με καλούς η κακούς όρους, αλλά από την ικανότητα τους να μειώσουν τον ετήσιο δανεισμό, να αποπληρώσουν προοδευτικά το χρέος και φυσικά να προτείνουν σ αυτή την κατεύθυνση και κάτι άλλο από την συνήθη τακτική που οδηγεί πάντα στον μισθωτό του δημόσιου η ιδιωτικού τομέα

(http://to-sχolio.blogspot.com/2010/03/blog-post_12.html)”

Για την υποθετική περίπτωση που κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι καταλάβουν κάτι – αν ποτέ η τύφλωση του άμεσου κέρδους τους επιτρέψει ν ασχοληθούν με το μελλοντικό χάος – παραθέτουμε αποσπάσματα από άρθρο του Simon Johnson στους New York Times, που δεν είναι ανθελληνικό. Απλά λέει μερικά πράγματα με το όνομα τους.

 

“Ελλάδα η τελευταία και μεγαλύτερη φούσκα”, Simon Johnson στην NY Times.

Οι φούσκες επέστρεψαν σαν θέμα σοβαρής συζήτησης, όπως και πριν από την οικονομική κρίση. Τα ερωτήματα σήμερα είναι τα εξής:

(1) Μπορεί κανείς να καταλάβει τις φούσκες ;

(2) μπορούν οι πολιτικοί να τις ξεφουσκώσουν απαλά χωρίς κινδύνους ;

(3) Μπορεί κανείς να κερδίσει χρήματα όταν οι φούσκες βρεθούν εκτός ελέγχου;

Η απάντηση είναι:

(1) Να καταλάβεις εγκαίρως τις φούσκες μπορεί μερικές φορές να είναι δύσκολο, αλλά μπορούμε πάντα να δούμε τις μη βιώσιμες οικονομίες που στηρίζονται σε  φθηνές πιστώσεις.

(2) Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν θα ενεργήσουν εγκαίρως, επειδή όλες οι μεγάλες (και επικίνδυνες) φούσκες δημιουργούν την δική τους πολιτική υποστήριξη και έτσι οι φούσκες  είναι ανίκητες, μέχρι την κατάρρευση.

(3) Κάποιοι κερδοσκόποι επενδυτές μπορούν να στοιχηματίσουν με τις φούσκες, αλλά είναι πιο δύσκολο από ότι φαίνεται γιατί πρέπει να πετύχουν τη σωστή χρονική στιγμή - και αυτό είναι πολύ περισσότερο θέμα τύχης παρά δεξιοτήτων…

Αλλά το σημαντικό πράγμα για τις φούσκες είναι: Μην ακούτε την «άποψη της αγοράς" (γνωστή και ως εξορθολογισμός  εκ των υστέρων)? Ρίξτε μια ματιά στους αριθμούς.

Μέχρι το τέλος του 2011 το χρέος στην Ελλάδα θα είναι περίπου 150 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της.  με βάση το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το 2009. Περίπου το 80 τοις εκατό αυτού του χρέους είναι ξένης ιδιοκτησίας, και ένα μεγάλο μέρος του ποσοστού αυτού, διακρατείται (μέσω τραπεζών, founds, …) από κατοίκους της Γαλλίας και της Γερμανίας. Για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα αύξησης των επιτοκίων του ελληνικού δανεισμού η Ελλάδα πρέπει να στείλει ένα πρόσθετο 1,2 τοις εκατό του ΑΕΠ στο εξωτερικό για τους ιδιοκτήτες των ομολόγων του χρέους της.

Φανταστείτε τώρα τα ελληνικά επιτόκια δανεισμού στο  10 τοις εκατό. Αυτό θα ήταν μια σχετικά μικρή πριμοδότηση για μια χώρα με τεράστιο εξωτερικό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, μια χώρα που εξακολουθεί (στο πλαίσιο της λεγόμενης «λιτότητας») να μην πληρώνει ούτε ένα ευρώ από την τσέπη της  ακόμη και για την αναχρηματοδότηση των τόκων για το χρέος, την ίδια στιγμή που προσπαθεί να εξασφαλίσει υποστήριξη από την υπόλοιπη Ευρώπη. Αν φτάσει σε τέτοια επιτόκια (που δεν είναι μακριά από το τρέχων 6.30%), η Ελλάδα θα πρέπει να στέλνει 12 τοις εκατό του ΑΕΠ στο εξωτερικό ανά έτος.

Αυτό είναι απλά αδύνατον και ανήκουστο για κάθε μακρά περίοδο της ιστορίας. Συγκριτικά οι γερμανικές αποζημιώσεις του πρώτου παγκοσμίου πολέμου ήταν της τάξης του 2.4% του ΑΕΠ έπο το 1925 ως το 1932, και αμέσως μετά το 1982, η καθαρή μεταφορά πόρων από την λατινική Αμερική στο εξωτερικό ήταν 3.5% του ΑΕΠ. Και πρόσκειται φια τραυματικές εμπειρίες…

-----------

Κατά την εκτίμηση του κ. Simon Johnson που υπήρξε επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ και ασκεί ως καθηγητής στο ΜΙΤ σήμερα όχι 25 αλλά 180 δισ. ευρώ χρειάζονται στην Ελλάδα προκειμένου να παραμείνει στο ευρώ και να διαχειριστεί το χρέος της. Δεν συμφωνούμε σε όλα όσα λέγονται σ αυτό το κείμενο, οι ευρωπαϊκές δυναμικές δεν είναι ταυτόσημες με τις αμερικανικές και τριτοκοσμικές όπου το ΔΝΤ συνήθως επεμβαίνει.

Συμφωνούμε όμως σε ένα :

Το πραγματικό θέμα της δεκαετίας  2010-2020 για την Ελλάδα δεν είναι οι όροι του ετήσιου δανεισμού. ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΣΕ ΑΠΟΛΥΤΑ ΝΟΥΜΕΡΑ ΚΑΙ ΣΑΝ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΑΕΠ ΕΠΙΣΗΣ.

Όσο δεν καταλαβαίνουμε αυτό, οι όποιοι γαλαζοπράσινοι κυβερνώντες θα οργανώνουν την ηγεμονία τους πάνω στην κοινωνία με δανεικά που – όπως μας έλεγαν και δεν συγκινηθήκαμε – θα πλήρωναν τα παιδιά μας. Το παραμύθι αυτό τέλειωσε : εμείς θα πληρώσουμε και πολύ ακριβά.

Είναι πράγματι καιρός ν’ αναγκάσουμε τα κόμματα εξουσίας να πουν πως σκέπτονται να μειώσουν το χρέος σε βάθος δεκαετίας. Αλλιώς η αποκρυπτόμενη χρεωκοπία θα γίνει εμφανής και οι επιπτώσεις ολέθριες.