Το ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο, η κρίση της Ευρώπης και η επιστροφή της Αμερικής.

Σε χθεσινό σχόλιο γράφαμε ότι η κρίση είναι πολιτική και όχι οικονομική. Στη  βάση της βρίσκεται η αδυναμία της Ευρώπης να προχωρήσει σε πολιτική ολοκλήρωση και οικονομική κυβερνησημότητα, αντί να περιοριστεί στην νομισματική ένωση και την ευρωζώνη.

Σήμερα το Brusselsblog των Financial Times παρουσιάζει μια όψη αυτής της αδυναμίας. Το μεταφράσαμε χωρίς να συμμεριζόμαστε την συνολική λογική του έντυπου. Η διάγνωση είναι σωστή, η λύση που προτείνεται όχι. Το ενδεχόμενο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο πρέπει να είναι στα χέρια της πολιτικής και όχι των τραπεζών. Αρκετή εξουσία εκχωρήθηκε στις τράπεζες και σήμερα αυτό πληρώνουμε γιατί και τα κερδοσκοπικά founds τράπεζες είναι. Αλλιώς η ευρωζώνη ας κλείσει…

“Μετά από 32 χρόνια εξακολουθούμε να περιμένουμε το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, από Tony Barber

Οι πολιτικοί ηγέτες της ευρωζώνης έχουν επικριθεί δικαιολογημένα για την αργή τους αντίδραση στην κρίση του ελληνικού δημόσιου χρέους. Αλλά ποιο είναι το καινούργιο μ’ αυτό; Η βραδύτητα αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής  προσέγγισης  στην χάραξη πολιτικής. Ας εξετάσουμε για παράδειγμα τις προτάσεις για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου για τη μελλοντική διαχείριση κρίσεων ελληνικού τύπου. Υπάρχει ευρεία υποστήριξη για ένα τέτοιο ταμείο , από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον Wolfgang Schäuble, κεντροδεξιό υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας και στους σοσιαλιστές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αλλά το ταμείο αυτό είναι, στην πραγματικότητα, μια από τις παλιότερες  ιδέες στη σύγχρονη ευρωπαϊκή οικονομική ιστορία - και ακόμα περιμένουμε να υλοποιηθεί.

Τον Ιούλιο του 1978, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν γνωστή ως Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και είχε μόνο σε εννέα κράτη-μέλη, οι ηγέτες της συναντήθηκαν στη γερμανική λιμενική πόλης της Βρέμης. Εκεί πήραν την ιστορική απόφαση για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος, τον πρόγονο της ευρωζώνης. Αυτό που συχνά ξεχνάμε είναι ότι, επίσης, υποσχέθηκαν να δημιουργήσουν ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο εντός δύο ετών από τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος. Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα ήταν ήδη πραγματικότητα το 1979, αλλά ακόμα δεν έχουμε δει το ταμείο. Ο ενθουσιασμός για την δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού ταμείου ξεθώριασε καθώς οι οικονομικές συνθήκες επιδεινώθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα και στις αρχές του ογδόντα, αλλά υπήρχαν και επίμονες διαφορές μεταξύ των Ευρωπαίων σχετικά με το πώς να δημιουργήσουν εν λόγω οργανισμό.

Δεν είμαι σίγουρος ότι θα ήταν πιο εύκολο σήμερα. Φαίνεται αδιανόητο ότι ένα ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο που να μοιάζει με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με όλα τα ισχυρά μέσα που έχει στη διάθεσή του, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν χωρίς αλλαγή στη Συνθήκη της ΕΕ . Με άλλα λόγια, θα πρέπει να υπάρξει διακυβερνητική διάσκεψη για να ξαναγράψουμε τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Δεδομένης της εφιαλτικής εμπειρίας της Ένωσης όσον αφορά την υιοθέτηση της Λισσαβόνας, η αναθεώρηση της Συνθήκης ηχεί τόσο ελκυστική όσο και το “κούρεμα ομολογιούχων δανειστών” ( πρόκειται για προτάσεις κάποιων οικονομολόγων όπως ο Joseph Stiglitz η ο Jeffrey Sachs για μετατροπή των ομολόγων χρέους σε μετοχικό κεφάλαιο). Όμως, εάν η Ευρώπη θέλει το δικό της Νομισματικό Ταμείο δεν υπάρχει πιθανώς, πλην της αναθεώρησης της συνθήκης της Λισσαβόνας , άλλος τρόπος να πάρει αυτό. Ας ελπίσουμε μόνο να μην χρειαστούν άλλα 32 χρόνια προτού για να δει το φως της ημέρας.” (τέλος του άρθρου)

Προς επίγνωση της κατάστασης που βρισκόμαστε :

Η ελληνική κρίση είναι δημιούργημα της ελληνικής πολίτικης τάξης της μεταπολίτευσης, των συγκυβερνώντων μέσω δανεικών ΝΔ και ΠΑΣΟΚ

Η αδυναμία αντιμετώπισης της στα ευρωπαϊκά πλαίσια είναι όμως αποτέλεσμα της πολίτικης κρίσης της Ευρώπης και της ανικανότητας των εθνικών κυβερνήσεων να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων

Η μεταφορά επιπλέον εξουσιών στην Επιτροπή – που υπήρξε συνένοχος των κερδοσκόπων πολλές φορές – είναι αδύνατη χωρίς δημοκρατικό έλεγχο που σήμερα δεν υπάρχει, αλλά χωρίς ενίσχυση μιας κεντρικής εξουσίας η Ευρώπη είναι καταδικασμένη. Μόνο ταυτόχρονη ενίσχυση της κεντρικής ευρωπαϊκής εξουσίας και διεύρυνση του δημοκρατικού έλεγχου που της ασκείται, μπορεί να σώσει την ευρωπαϊκή κατασκευή. Αλλά με ηγέτες τύπου Μέρκελ στην Γερμανία αυτό δεν γίνεται.

Ειρωνικά, σχεδόν βρίζοντας τον εαυτό του χωρίς να το καταλαβαίνει, το Γαλλικό Σοσιαλιστικό κόμμα εξέδωσε προχθές μια ανακοίνωση που “λυπάται για το τέλος της Πολιτικής Ευρώπης και την επιστροφή στους εθνικούς εγωισμούς” αναφερόμενο στις αντιδράσεις της καγκελαρίου Μέρκελ αλλά και τις τελευταίες δηλώσεις της γαλλίδας υπουργού οικονομικών Λαγκάρντ απέναντι στην κρίση της Ελλάδας. Έχει δίκιο το πραγματικό ρίσκο είναι αυτό.

Αλλά χωρίς την συναίνεση της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας η ευρωζώνη δεν θα είχε προχωρήσει χωρίς πολιτική ολοκλήρωση. Τότε ο Μιτεράν είχε πει οτι για λόγους συσχετισμών υποχώρησε, αλλά μετά οι επίγονο ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες το ξέχασαν και η τακτική υποχώρηση έγινε καθεστώς.

Η ελληνική κρίση είναι η αφορμή. Αλλά η κρίση που ξαναφέρνει τους Αμερικανούς κυρίαρχους στην Ευρώπη είναι η κρίση της Ευρώπης. Και η Γερμανία ο συνήθης ύποπτος. Μετά τα Βαλκάνια, την αποσύνθεση της Γιουγκοσλαβίας και την επάνοδο των αμερικανών στα σύνορα της ευρωζώνης η απόσταση που απομένει μέχρι την καρδιά της όλο και μικραίνει…

Η Ελλάδα προφανώς και δεν μπορούσε να συνεχίσει έτσι, τα δυο κόμματα που κυβερνούν το είχαν ακούσει πάμπολλες φορές αλλά το αγνόησαν και χίλιες συγγνώμες δεν φτάνουν. Ίσως ακόμα η Ελλάδα έπρεπε να τιμωρηθεί αλλά από την Ευρώπη. Οι ευρωπαίοι ηγέτες επέλεξαν να αναθέσουν τον ρολό του τιμωρού στο ΔΝΤ που ας λέμε την αλήθεια είναι σήμερα αναπόφευκτο. Αλλά ίσως το μετανιώσουν πικρά και οι ηγέτες, αλλά και οι πολίτες των χώρων που πείστηκαν οτι ο μέσος Έλληνας είναι απατεώνας και ζει μέσα στη χλιδή.

Υστερόγραφο :  Το Sxolioblog συνεργάζεται με τους ενωμένους  bloggers (enomenoiblogers.blogspot.com) και το σημερινό άρθρο θα αναρτηθεί ταυτόχρονα στα δυο blogs.